این کاردُرُست‌های دوست‌داشتنی
نام کتاب: گَپ‌وگفت با کاردُرُست‌ها (۱)
گردآوری و ترجمه: هنگامه ناهید
انتشارات: نشر شورآفرین
نقدی بر کتاب گَپ‌وگفت با کاردُرُست‌ها،
نوشته‌ی علی رستگار
چاپ شده در روزنامه‌ی جام جم
۱۴۰۰/۱۲/۰۱
*******
این کاردُرُست‌های دوست‌داشتنی
اگر اهل سینما باشید، حتما قدم زدن سرخوشانه آل پاچینوی ۸۱ساله در بورلی هیلز را دیده اید که به تازگی رسانه ای شد. این شور زندگی غبطه برانگیز، بیانگر حسرتی مستتر و پنهان هم هست، این که با وجود این سرخوشی و همچنان بازی در فیلم های سینمایی ازجمله این اواخر حضور در نقش آلدو گوچی در خاندان گوچی، این بازیگر بزرگ به سال های پایانی زندگی و فعالیتش نزدیک می شود و چندان نمی توانیم به افزایش نقش های به یادماندنی اش امیدوار باشیم. بنابراین ترجیح می دهیم فارغ از جبر روزگار و محدودیت عمر آدمی، نامیرایی و ماندگاری پاچینو و بازیگران و هنرمندان بزرگی چون او را در آثارشان بدانیم و ببینیم. این همه یادگاری و بازی های تماشایی پاچینو در سری فیلم های پدرخوانده، سرپیکو، مترسک، بعدازظهر سگی، صورت زخمی، گلن گری گلن راس، بوی خوش زن، راه کارلیتو، مخمصه، در جست وجوی ریچارد، دنی براسکو، وکیل مدافع شیطان و… کافی نیست و نمی توان عمری را با مرور و دیدن دوباره و چندباره آنها سر کرد؟
بازیگرانی چون پاچینو، فارغ از توانایی در نقش های مختلف، شخصیت جذابی هم دارند و قدرت نمایشگری شان را حتی در فضای رسانه ای و گفت وگوهای مکتوب و تصویری هم حفظ می کنند. از این رو همیشه خواندن و دیدن مصاحبه های آنها جذاب است. اینجا ضمن مواجهه با همان کاریزما و شمایل آشنای فیلم ها، با افزوده های واقعی از زندگی و علایق و سلایق شان هم روبه رو می شویم. درعین حال شاید بدون این که بخواهند، آموزش نرم و شیرین و لذتبخشی هم برای خیل علاقه مندان سینما و بازیگری و کارگردانی وجود دارد. به جز این، تا حدودی رمز و رازهای مسیر پرسنگلاخ آنها از جوانی بی نام و نشان و جویای نام به ستاره ای افسانه ای، نه تنها برای شیفتگان بازیگری و سینما بلکه برای هر جوان در پی موفقیتی، راهگشاست.
کتاب «گپ وگفت با کاردرست ها» محصول نشر شورآفرین که با گردآوری و ترجمه هنگامه ناهید مدتی است روانه بازار نشر شده، از آن دست کتاب های خواندنی است که همه این جنبه های ذکرشده را در خود دارد. به جز آل پاچینو، در این کتاب گفت وگوهایی با چند بازیگر بزرگ و کاردرست دیگر سینما هم می خوانیم؛ ریچارد برتون، جک لمون، جک نیکلسون، داستین هافمن، مارلون براندو، پل نیومن، رابرت دنیرو و رابرت ردفورد.
یکی از ویژگی های بازیگران سینمای جهان این است که کمتر در مصاحبه ها دست به خودسانسوری می زنند و تقریبا بدون ملاحظات مرسوم اینجایی، واقعیت های زندگی خود را بیان می کنند. بیشترشان صراحت لهجه دارند و هیچ ترس این را ندارند که یک سوزن به خود بزنند و یک جوالدوز به همکاران دیگرشان. همین ویژگی هم به جذابیت و غافلگیری مصاحبه ها و اظهارنظرهایشان اضافه می کند. این ویژگی در گپ وگفت با کاردرست ها هم وجود دارد و آن را خواندنی تر می کند.
شاید تنها مورد تاحدودی غریب کتاب، اتخاذ لحن محاوره ای گفت وگوها باشد که چندان در ساحت و ساختار کتاب، مرسوم نیست و چه بسا خوانندگان را در نظر اول، پس بزند. چنین روشی برای زیرنویس کردن مصاحبه های تصویری و فیلم ها جواب می دهد و الزامی است اما در کتاب، نظم و عادت خوانندگان را تا حدودی به هم می زند اما نام بزرگ مصاحبه شونده ها و نکته ها و خاطرات و مسائلی که در کتاب مطرح می شود، به اندازه ای جذاب است که این مشکل کوچک را تاب بیاورید و بعد از چند صفحه به این شیوه خو بگیرید و با انبوه موارد خواندنی کتاب، همراه شوید.
چون سر صحبت را با آل پاچینو باز کردیم، بی مناسبت نیست که بخشی از صحبت های این بازیگر را در کتاب گپ وگفت با کاردرست ها بیاوریم. او جایی در پاسخ به این سوال که «کوپولا (کارگردان پدرخوانده) بعد از اولین تست برای این فیلم، تو را خودمخرب خواند. چرا؟» گفت: «خب، اون انتظار داشت من توی اون صحنه یه کمی فعال تر باشم. اون آروم ترین و کم تحرک ترین صحنه مایکل (نقش پاچینو در پدرخوانده) رو گرفت که صحنه عروسی ای بود که فیلم باهاش شروع می شد و منم بازی کردم ولی فرانسیس می خواست من بازی گل درشتی داشته باشم. نمی دونم چه انتظاری ازم داشت. اون توی صحنه های اشتباه آدم ها رو تست می کرد. اول فکر کردم من رو برای نقش سانی (پسر ارشد ویتو کورلئونه) می خواد. اون موقع برام مهم نبود نقش رو می گیرم یا نه. هرچی کمتر دنبال چیزی بری، بیشتر میاد سمتت. اگه قرار باشه چیزی بشه، می شه. هروقت هر چیزی رو با زور و ضرب خواستم، بعدش فهمیدم به نفعم نبوده.»
پی‌نوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کتاب «گَپ‌وگفت با کاردُرُست‌ها» اینجا کلیک کنید.
۲) برای مطالعه‌ی متن مقاله در سایت «روزنامه‌ی جام جم» اینجا کلیک کنید.
