مایل ۲۲ (۲۰۱۸) (۱)
Mile 22 (2018)
امتیاز فیلم «مایل ۲۲» از پنج ستاره: ** (دو از پنج)
کارگردان: پیتر برگ
نویسنده: لیا کارپنتر
براساس داستانی از: گراهام رولند / لیا کارپنتر
تهیه‌کننده: پیتر برگ / مارک والبرگ / استفان لوینسن
ژانر: اکشن / جاسوسی / هیجان‌انگیز
محصول: ایالات متحده آمریکا
مدت: ۹۴ دقیقه
“توجه فرمایید، با خواندن این مطلب، ممکن است داستان فیلم لو برود.”
مدتی‌ست یک روند قصه‌گویی در هالیوود مد شده؛ آغازی هیجان‌انگیز، پر از زد و خورد و کشمکش و کشتار و انفجار و قساوت و.. . فیلمِ مایل ۲۲ هم از همین روند داستانگویی بهره برده و توانسته شروعی مهیج داشته باشد؛ فقط اشکال این روش یک چیز است، نویسنده‌ی فیلم‌نامه، نباید دستش خالی شود، یعنی دقیقا اتفاقی که در مایل ۲۲ افتاده است.
مسلما وقتی این نوع از داستانگویی و فیلم‌سازی در هالیوود سرلوحه‌ی کار قرار گرفته، رقابت هم تنگاتنگ‌تر شده و اگر فیلم‌نامه‌نویس هر چه در چنته دارد را در همان ابتدا رو کند و دیگری چیزی برای تعریف کردن و شاخ و برگ دادن نداشته باشد و نتواند خرده پی‌رنگ‌‌هایی مرتبط با ماجرا را سر زمانِ آن در قصه‌اش جا دهد، مجبور می‌شود یا به تکرار همان مکررات نخستینِ روایتش رو بیآورد و یا شروع کند به خرق عادت و از آدم‌ها، افسران، مأموران و در کل، قهرمان و ضدقهرمان‌ها، ابر قهرمانانی با قدرت عجیب و غریب بسازد، بلکه بتواند داستان را پیش ببرد. نمونهاش هم در قسمت‌‌های اخیرِ سری فیلمهای «سریع و خشن» (۲) و «مأموریت: غیر ممکن» (یا همان «بالاتر از خطر») و یا فیلم «لندن سقوط کرده است» (۳) به وضوح دیده می‌شود، که در دو مثال اول کم‌کم از دزدان قدیمی و مأمورین عادی ابر قهرمان‌هایی همه فن‌حریف و همه چیز دان ساخته شده، بدون این‌که در ابتدا و هنگام خلق آن کاراکترها، آنان هرگز در چنین تعریفی جا گرفته باشند و در فیلم لندن سقوط کرده است هم نویسنده طور دیگری به دردسر افتاده؛ سردرگم شده، ذهنش از ایده خالی و عملا از از مسیر صحیح قصه‌گویی خارج گشته، و همین مواردی که مطرح شد، دقیقا مشکلاتی هستند که گریبان فیلم مایل ۲۲ را هم گرفته‌اند و آن‌قدر در روایت این قصه هم افراط شده که فیلم حتی از فاز سرگرمی هم خارج و به سمت آزاردهندگی حرکت کرده است.
جای تعجب ندارد؛ وقتی رمق فیلم و کاراکترها و داستان در همان آغاز گرفته شود و همه‌ی توان‌شان صرفِ گیرایی نخست گردد، مسلما بعدش روند قصه می‌شود تلاشی برای سرِ پا ماندن، تلاشی منجر به شکست، همین. چیزی شبیه به آن‌چه فیلم مایل ۲۲ قصد دارد بگوید: نیروهای امنیتی، اطلاعاتی و نظامی ایالات متحده آمریکا به هر کجا پا بگذارند، چه کشورهای واقعی و چه کشوری من‌درآوردی به اسم ایندوکار (Indocarr) که در مایل ۲۲ از آن استفاده شده، آن کشور نابود می‌شود.
واقعیت همین است و سال‌هاست که شاهدش هستیم، آمریکایی‌ها به هر جا که ورود می‌کنند همین آش و همین کاسه است، نمونهاش کشورهای همسایه‌ی ایران در خاورمیانه. جز جنگ و نابودی و خرابی و کشتار آن هم به اسم مقدس آزادی، حضور این کشور در ممکلت‌ها، چیز دیگری به بار نمی‌آورد آن هم باشعارِ پوچِ «ما آمریکایی‌ها قهرمانیم!» بله، احتمالا آمریکایی‌ها در نابودی و ویران‌گری و به خاک و خون کشیدن، بزرگ‌ترین قهرمان تاریخ بشریت محسوب می‌شوند؛ اما خب، سینما می‌تواند گاهی در جهت تحریف تاریخ و حقیقت به‌کار گرفته شود و از معجرات دیگر آمریکا که در فیلم‌ها زیاد نشان داده شده این است که آنان به هر کجا که می‌روند، بسیاری از مردم کشورهای دیگر، با آنان همراه و هم‌دل شده، کمک‌شان می‌کنند؛ که البته مگر این مورد ـ به همان گستردگی که در فیلمهای هالیوودی نشان داده شده، وگرنه خائن همیشه وجود دارد. ـ فقط در فیلم‌ها اتفاق بیفتد وگرنه تاریخ، بلایی که ویت‌کنگی‌ها با پای‌مردی‌شان سر نیروهای آمریکایی در ویتنام آورده‌اند را فراموش نخواهد کرد.
هدف فیلم مایل ۲۲ هم احتمالا همین است، بر هم ریختن دیدگاه‌های اشتباهی که آمریکا سعی دارد در فیلم‌ها و رسانه‌هایش، به خورد مردم بدهد و جنگ‌طلبی و امپریالیسم خودش را توجیه کند؛ ولی خود فیلم هم در دام قصه‌ای تکراری افتاده، چند نیروی آمریکایی می‌توانند یک کشور را کاملا بر هم بریزند و نیروهای دفاعی آن کشور، از روسیه گرفته تا کانادا، هرگز از پس آنان برنیآیند و مرتبا شکست بخورند.
مایل ۲۲ سعی دارد این را بگوید که خشونت، همواره خشونت می‌آورد و اگر نیرویی از کشور مقابل، به نیروهای آمریکایی کمک کند، ممکن است کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه باشد؛ اما خب، همان‌طور که اشاره شد، رویه‌ی قصه‌گویی باز هم به سبک هالیوودی و اغراق‌آمیز صورت گرفته آن هم در حالی‌که قصه به ورطه‌ی تکرار افتاده و در زیر لایه‌های سنگینِ خرابی فرم و محتوا، دفن شده است.
پی‌نوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فیلم «مایل ۲۲» اینجا کلیک کنید.
۲) برای مطالعه‌ی نقد و بررسی فیلم «سرنوشت خشمگین (۲۰۱۷)» قسمت هشتم از سری فیلمهای سریع و خشن، در همین سایت اینجا کلیک کنید.
۳) برای مطالعه‌ی نقد و بررسی فیلم «لندن سقوط کرده است (۲۰۱۶)» در همین سایت اینجا کلیک کنید.
