ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب (۱۹۷۳) (۱)
(1973) Les Aventures de Rabbi Jacob
(The Mad Adventures of Rabbi Jacob (1973
امتیاز فیلم «ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب» از پنج ستاره: ***+ (سه و نیم از پنج)
کارگردان: ژرار اوری
نویسنده: ژرار اوری / دنئیل تومپسون / جوسی آیزنبرگ / روبرتو دِ لئوناردیس
تهیه‌کننده: برتراند ژاوال
ژانر: کمدی
محصول: فرانسه / ایتالیا
مدت: ۱۰۰ دقیقه
افتخارات:
۱) نامزد دریافت جایزه‌ی گلدن گلوب برای بهترین فیلم خارجی زبان در سال ۱۹۷۵
امروز، هفتم بهمن ماه سال ۱۳۹۷ که نگارنده از فیلم ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب می‌نویسد، بازی‌های جام ملت‌های آسیا در حال برگزاری‌ست و در صدا و سیمای کشورمان، بازار نفرت‌پراکنی نسبت به سایر ملت‌ها و قومیت‌ها و نژادها داغ است و نژادپرستی بیداد می‌کند. مجریان ملت ما را از عالم و آدم برتر دانسته و گویی بقیه‌ی جهانیان پست و نادان و بی‌مقدار می‌بینند. این رفتارهای و صحبت‌های بعضا دور از ادب و مسخره و بچگانه‌ای که در صدا و سیما قبل و بعد از بازی‌ها و حین گزارش فوتبال مطرح می‌شود، نگارنده را به یاد ویکتور پیورت (لوئی دو فونس) کارخانه‌دار فرانسوی و متعصب انداخت. مردی که فقط فرانسوی‌ها و مسیحیون را آدم می‌دانست و بقیه‌ی ملیت‌ها و پیروان ادیان و باورهای دیگر را به هیچ می‌شمارد. یک مرد عصبی، بی‌حوصله، مغرور و بددهن که گیر محمد لربی (کلود ژیرو) یک رهبر شورشی عرب می‌افتد، ناگزیر با او همسفر می‌شود و برای حفظ جانش، لباس یک خاخام به اسم جیکوب (مارسل دالیو) را می‌پوشد و به میان یهودیان می‌رود. اتفاقاتی که برای ویکتور درست مانند کابوسی ناتمام می‌مانند و در نهایت، او را نسبت به بقیه‌ی مردم دنیا، کمی نرم می‌کند.
ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب، مانند همه‌ی فیلم‌های لوئی دو فونسِ بازیگوش و بانمک، دیدنی، جذاب و خنده‌دار است، طنزی که بیهوده نیست و عواطف زا قلقلک دلده و می‌تواند دیدگاه‌های نژادپرستانه را کمی عوض کند و نشان دهد بقیه‌ی انسان‌ها هم شبیه ما هستند و برخلاف تصور ویکتور و مجریان صدا و سیمای ما، عقب مانده و آدم‌خوار نیستند.
ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب، یکی از موفق‌ترین آثار ژرار اوری‌ست. سناریوی خوب، اتفاقات هیجان‌انگیزی که پشت سر هم می‌افتند، گیر افتادن ویکتور و آدم‌کش‌ها در کارخانه‌ی آدامس‌سازی و جسارت نشان دادن یهودیان و فرهنگ و سبک زندگی آن‌ها در کشوری مانند فرانسه، که تاریخی ناگوار و بد را برای یهودیان ساکن خود رقم زده بود، از دلایل موفقیت این فیلم است، فیلمی که حدود نیم‌قرن از ساختش می‌گذرد؛ اما همچنان جذاب است و سرگرم کننده. (۲)
پی‌نوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فیلم «ماجراهای دیوانه‌وار خاخام جیکوب» اینجا کلیک کنید.
۲) اجداد یهودیانی که امروزه در فرانسه زندگی می‌کنند، تاریخ پرتلاطمی را پشت سر گذاشته‌‌اند. آن‌ها سال‌ها شهروند فرانسه به‌شمار نمی‌آمدند و از دریافت حقوق اولیه‌شان محروم بودند؛ گرچه بعد از انقلاب کبیر فرانسه از حق شهروندی برخوردار شدند؛ اما با این شرط که زیر نظر یک سازمان یهودی که ناپلئون دستور ایجادش را داده بود فعالیت کنند و تحت نظر باشند. زمان جنگ جهانی دوم که احساسات یهودستیزانه به اوج رسیده بود، نزدیک به ۲۵ درصد از یهودیان فرانسه کشته شدند و با این‌که بعد از جنگ، فرانسه کشور مناسبی برای بسیاری از یهودیان به‌شمار می‌رفت؛ ولی همچنان احساسات یهودستیزانه با مردم فرانسه بود.
شاید مشهورترین نمونه‌ی یهودستیزی در کشور فرانسه، ماجرای غم‌انگیز آلفرد دریفوس، افسر ستاد توپخانه در ارتش فرانسه (زمان خدمت او در ارتش فرانسه: ۱۹۱۸-۱۸۸۰) باشد، که به اشتباه به خیانت به کشورش محکوم شده بود و پس از حدود پنج سال با کشف اسناد و مدارک جدید بی‌گناهی‌اش ثابت گشت؛ ماجرایی که تئودور هرتسل، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی یهودی را در پی ماجراهای دادگاه و مشاهده احساسات یهودستیزانه در در میان افراد جامعه‌ی فرانسه و اروپا، متقاعد کرد که یهودیان نیازمند داشتن کشوری مستقل برای خود هستند.
