عجایب المخلوقات (۱۳۸۹)

عجایب المخلوقات (۱۳۸۹) و (۱۳۹۵) (۱)

“توجه فرمایید،‌ با خواندن این مطلب، ممکن است قصه‌ی تئاتر لو برود.”

در رکن هفتم از ده رکن ِ کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات (عجایب‌نامه یا جام گیتی‌نمای)، نوشته‌ی محمد بن محمود بن طوسی (همدانی)، عجایب اشرف مخلوقات، انسان، و آفرینش او بررسی شده، البته نه به صورت علمی و تحقیق شده، بلکه نویسنده به تقلید از کتاب طبیعیات ارسطو، یک سری حکایت دینی و تاریخی و را افسانه‌وار پشت سر هم ردیف کرده و بیش از آن‌که تألیفی علمی انجام داده باشد، قصه‌گویی کرده. (۲)

شاید درست‌تر این است که یک بار هم شده، قصه‌ها و نُه موجود و مخلوقی که او طوسی در موردشان نوشته را کنار بگذاریم و تمام و کمال بپردازیم به انسان، عجیب و غریب‌ترین مخلوقی‌ست که تاکنون آفریده شده؛ اشرف مخلوقاتی که ام الفساد هم هست و با حرصی تمامی ناپذیر کمر به قتل طبیعت و موجودات دیگر، حتی نسل خودش بسته و این دقیقا آن‌ چیزی‌ست که رضا ثروتی در نمایش عجایب المخلوقات به آن پرداخته.

ثروتی با عجایب المخلوقات، توانسته راه به درون ذات آدمی باز کند و جنبه‌های گوناگون از روابط بشر را نشان دهد، بشری که مدام از سمتی به سمت دیگر میل می‌کند، اسیر دست خود و امیالش است و با هیچ چیز هم راضی‌ نمی‌شود؛ سلطه‌جویی بر هم‌نوعان، حرص و حب قدرت و ریاست و پول، بستن دهان‌ها و کشتن و محو هر مخالفی و سیر تنزلی که مکررا صورت می‌گیرد و تمامی ندارد.

اگر هر دو اجرای سال‌های ۸۹ و ۹۵ این نمایش را دیده باشید، احتمال قوی اجرای سال ۸۹ بیشتر در ذهن‌تان پررنگ است؛اجرایی کاملا بی‌نقص در میزانسن و طراحی موسیقی با بازی‌های فوق‌العاده و آن پرده‌ی ماندگار اعدام.

و چه حیف که دیگر مجید بهرامی هم بین ما نیست. روحش شاد و یادش گرامی.

پی‌نوشت:

۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تئاتر «عجایب المخلوقات» اینجا کلیک کنید.

۲) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کتاب «عجایب المخلوقات» اینجا کلیک کنید.