نام کتاب: شاهنامه فردوسی به نثر (برگردان روایت‌گونه شاهنامه فردوسی به نثر) (۱)
نویسنده: دکتر محمد دبیر سیاقی (۲)
انتشارات: نشر قطره
زمانی‌که پیش‌گفتار کتاب شاهنامه فردوسی به نثر را می‌خوانید، احتمالا به یاد این دو بیت زیبا و پرمغز از «ابن یمین» می‌افتید که در وصف شاهنامه‌ی حکیم فردوسی سروده و حق مطالب را ادا کرده است:
«سکه‌ای کاندر سخن فردوسی طوسی نشاند / تا نپنداری که کس در عرصه‌ی فرسی نشاند»
«اول از بالای کرسی بر زمین آمد سخن / او سخن را باز بالا برد و بر کرسی نشاند»
شاهنامه تنها یک اثر حماسی و جاودانه برای ایرانیان به‌شمار نمی‌آید، بلکه بخش مهم و موثری از تاریخ ادبیات جهان را شامل می‌شود، اثری ماندگار و جهانی چون کمدی الهی دانته.
اثری به نظم که فرای ابعاد تاریخیِ ملی، عاشقانه و حماسی‌اش، برجستگی‌اش را مدیون صلابت سخن فردوسی و به‌کار بردن واژه‌های کهن و زیبای پارسی‌ست که ممکن بود به دلیل حکم‌رانی اجنبی بر ایران، کم‌کم به دست فراموشی سپرده شوند و چنان‌چه اکثریت می‌دانیم شخص حکیم فردوسی در این‌باره به زیبایی سروده‌‌اند:
«بسی رنج بردم در این سال سی / عجم زنده کردم بدین پارسی»
در بخش پادشاهی یزدگرد هم آمده:
«نمیرم از این پس که من زنده‌ام / که تخم سخن را پراکنده‌ام»
و هم‌چنین در بخش پادشاهی کیخسرو نیز سروده شده:
«پی افکندم از نظم کاخی بلند / که از باد و باران نیآبد گزند»
و شاهکار شاهنامه این‌جاست که در قرن چهار و پنج هجری قمری، بخشی از تاریخ ایران چنین جذاب و حماسی سروده شده؛ ولی زبانش بسیاز نزدیک به زبان امروز مردم ایران‌زمین است و فهمش ساده. اما در هر صورت، واژگانی در شاهنامه وجود دارد و استعاراتی که ممکن است لذت خواندن را از برخی خوانندگان بگیرد و دل‌زده‌شان کند. برای جلوگیری از چنین واقعه‌‌ای، و به منظور دانستن تاریخ و فرهنگ ایران، استاد محمد دبیر سیاقی، شاهنامه‌ی فردوسی را به نثری ساده، روان و با سلاست درآورده است و از ذکر هیچ نکته و مفهمومی، فروگذار نکرده تا بهانه‌ای نماند برای نخواندن شاهنامه و ندانستن آن‌چه در گذشته‌های دور در این کشور رخ داده، حتی اگر افسانه و مبالغه هم وارد آن شده باشد.
شاهنامه فردوسی به نثر، برگردانی روایت‌گونه و جذابی است از سرگذشت گذشتگان و سرنوشت پیش روی ما که خواندنش مفرح است و آموزنده.
پی‌نوشت:
۱) برای تهیه‌ی کتاب «شاهنامه فردوسی به نثر» اینجا کلیک کنید.
۲) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد «دکتر محمد دبیر سیاقی» اینجا کلیک کنید.
