نام کتاب: در جست‌وجوی زمان از دست رفته (نمایش‌نامه)
نویسنده: مارسل پروست
بازنویسی برای تئاتر: هارولد پینتر / دای ترویس
مترجم: عباس پژمان
انتشارات: نشر هرمس
اگر کل مجموعه رمان هفت جلدی “در جست‌وجوی زمان از دست رفته” اثر “مارسل پروست” با ترجمه‌ی زنده‌یاد “مهدی سحابی” را خوانده باشید، یا حتی اسمش را شنیده باشید، شاید با دیده شک به نمایش‌نامه ۱۰۰ صفحه‌ای به همین نام که توسط انتشارات هرمس با ترجمه آقای عباس پژمان به چاپ رسیده‌است، نگاه کنید. چگونه ممکن است بتوان هفت جلد کتاب را برای تئاتر بازنویسی و خلاصه کرد، بدون آنکه وفاداری به اصل داستان حفظ نشود و شاخصه‌های رمان اصلی همچنان باقی بمانند؟
هارولد پینتر، برنده جایزه ادبی نوبل، توانست این مهم را انجام دهد و نمایش‌نامه در جست‌وجوی زمان از دست رفته را با همکاری خانم ترویس، به‌بهترین نحو ممکن بنویسد و اجرای این نمایش‌نامه در تئاتر سلطنتی لندن به یکی از موفق‌ترین کارهایش بدل شود.
نمایش‌نامه‌ی گیرای پینتر و ترویس و ترجمه شیوای عباس پژمان، متاسفانه با مشکل عدم معرفی کاراکترها در کتاب مواجه می‌شود. نمایش‌نامه بیش از ۵۰ شخصیت دارد که تنها اسامی آن‌ها را در انتهای کتاب و به دو زبان فارسی و فرانسوی می‌بینیم. خب، از آنجا که همه زبان فرانسه نمی‌دانند، گاهی تشخیص جنسیت کاراکتر ممکن نیست، چه برسد به حدسی حدودی در مورد سن آن‌ها یا بقیه جزییات مهم. ای کاش در ابتدای هر دو فصل، نام کاراکترها و توضیحی اندک در موردشان داده می‌شد تا مخاطبی که تاکنون حتی یکی از آن هفت جلد پروست را نخوانده، بتواند کاراکترها را بهتر بشناسد و داستان ارتباط بهتری برقرار کند.
در مقدمه‌ی نمایش‌نامه در جست‌وجوی زمان از دست رفته آقای پژمان چنین می‌گویند:
“هارولد پینتر ساختار در جست‌وجوی زمان از دست رفته را در تلخیص خودش حفظ کرده‌است و با ایجاز اعجاب‌انگیزی، که از مشخصه‌های بارز او در دنیای تئاتر و نمایش است، بسیاری از صحنه‌های مشهور و حوادث همه اثر پروست را هم در این تلخیص خودش آورده‌است. هرچند که پینتر در جست‌وجوی زمان از دست رفته را برای نمایش بازنویسی کرد، و فی‌الواقع آن را در سال ۲۰۰۰ و در تئاتر سلطنتی لندن بر روی صحنه هم برد، اما آن کتاب در این اقتباس هم ماهیت رمان بودن خود را از دست نمی‌دهد. کسانی که اثر پروست را به‌طور کامل خوانده‌اند روح و ساختار آن را در اثر پینتر هم باز خواهند یافت.”
